a51 Hist 24.10
b15Jare 6.3
c17Mal 4.5-6
d19Dan 8.16; 9.21
e27Mat 1.18
f31Mat 1.21
g32-332 Sml 7.12, 13, 16; Ais 9.7
h37Jen 18.14
i46-551 Sml 2.1-10
j481 Sml 1.11
k52Job 5.11; 12.19
l55Jen 17.7
m59Lew 12.3
n76Mal 3.1
o79Ais 9.2

Luke 1

Lukji quraŋ Tiofilusre quraŋgaya.

1Kajeqouŋ ŋiŋigoji Munaŋqoqo Rauine fukeinde buŋo mibi ore foriine botunoŋuŋgo fukeya, ŋiŋigo kokoineji ore sunduine fuŋgaru quraŋgabuŋ. 2Ya foriine oi botunoŋuŋgo fukeko goineji oi fuŋfuŋgaineone fuŋgaru waperu yoŋoyaŋunde jiŋoji ŋoneru mane mukubuŋ, yoŋoji ore so ore biŋeine jikigaru misauebi kajenoŋuŋgo rakaru noŋunde biŋe fukeya. Ŋiŋigo oŋuine yoŋoji Biŋe oi fuŋgaru papiago quraŋgaru burugabi pega.

3Nonji oŋuakoŋ ya sosowo fukeru wapeya, oi poretiŋ weu yarebe fuŋfuŋgaineone fuŋgaru mibi mane mukugo. O Tiofilus nonji gore manebe ropekiine fukege. Nonji goke buŋo mi manenimigo manebe fiine fukeko Yesure binaŋ oi sosowo akoŋ burugaru quraŋgago. 4Biŋe buŋo foriine qaji garebi manege, goji ore fuŋine oseru sosowo mane mukumiŋ. Oŋu.

Jon fukeinde buŋo Geibrielji miya.

5Judia prowinsre kiŋ tinaine Herod iŋore damaŋgo ŋi mo tinaine Zekaraia goya. Iŋoji soriŋ gio siŋaŋ goku Abaiare gio buruo dimaya. Ŋonuŋine tinaine Elisabet iŋoji oŋuakoŋ soriŋ gio siŋaŋ Aronde osigida mo fukeya. a 6Yokoji Anuture jiŋo maio gogo poretiŋ goku Ofonde mimipaŋ buŋo eru mimiti oi sosowo poretiŋ boyoberu bakare buŋoyakuŋ tomiri gobu. 7Oŋu gobuyoŋ, Elisabetji kufiŋ ore gariyakuŋ tomiri goku ŋiŋigo pogo ebu.

8Damaŋ mogo Abaiare gio buru damanji wareme Zekaraiaji soriŋgo siŋaŋ gio baiŋgo Anuture jiŋo maio wapeya. 9Wapeme soriŋ gio siŋaŋ yoŋoji eeboboyaŋuŋ boyoberu botuyaŋuŋgo gio boroiŋgaru Zekaraia bomukubi Ofonde korogo roperu juŋ jinaŋ kouineke rigaya. 10Juŋ jinaŋ ririga damaŋineji ware fukeme iŋoji ya kouineke oi rigako ŋiŋigo kubu sosowo yoŋoji boji soriŋ sakibe odigaru Anutu oŋga wosigaru ŋebuŋ.

11Jiniŋ rigako kouineji isirigaru pi maŋine sagako oo Ofonde mimerereŋ moji korogo paibe fuke teru me furoine obe dimaya. 12Dimako Zekaraiaji ŋoneru popureru kokoi maneya. 13Kokoi maneyayoŋ, mimererenji iŋi ojime maneya, “Zekaraia, go kokoi so mane. Anutuji oŋgawowosigo mane forega. Ore eru ŋonuŋgoji kuagaru koko madego roiŋ. Oi roko goji tinaine Jon miigoŋ.

14“Madego fukeko maŋgoji iŋore fiame jeriende ŋiŋigo kokoineji jeri manenimiŋ. 15Oi maŋgoinere beu maŋgo ŋeko Moro Tiriineji oo akoŋ fuŋgaru maŋine puseko sogueru wain me obu sanaŋine oi so noku Ofonde keririŋgo ŋi ropekiine fukeru goiŋ. b

16“Oŋu goku Israel ŋiŋigo kokoine maŋyaŋuŋ kerisieme Ofoŋyaŋuŋ Anutureo kirienimiŋ. 17Anuture Moroji kajeqouŋ ŋi Elaija dobegako usuŋ paio gio baya, iŋoji ore so bonieru rame Ofonji ŋadiineo wareiŋ. Iŋoji raru kufufuŋ maŋ bapakare yabeko Ofonji wareiŋ ore jaueru dimanimiŋ. Mama eru odumade pougaru roiŋgabi maŋbapakare eyareko moke qoqoju enimiŋ eru qoqomuku ŋiŋigo oi poretiŋ yoŋore mamane buruo ropenimiŋ.” c

18Sombuŋ mimererenji oŋu ojime Zekaraiaji miya, “Ŋonuŋneke niko ŋiŋigo pogo egobere ore buŋogoji uruŋu foriineke fukena?”

19Oŋu miko bokirieya, “Noŋ Geibriel. Nonji Anuture maio dimabe sore nume biŋe fiine yo roru wareru gajibe manege. d 20Nonde buŋo mine foriineke fukeiŋ, goji oi mibe so manesiŋ gage ore buŋogo oi mata eko mutu gomiŋ. Oŋu gokande biŋe buŋo yoore fori fukeinde damaŋ ware fukeme oo namangoji wirieko buŋo moke mimiŋ.”

21Damaŋ botuineo oo ŋiŋigoji odigaru ŋeku Zekaraiaji boji soriŋgo paibe damaŋ joroine dimaya ore maŋyaŋuŋgo manetiqotike manebuŋ. 22Oŋu eru ŋebi sakibe wakiru buŋo miiŋgo embimbiŋgako mane taniŋgaru iŋi mibuŋ, “Iŋoji boji soriŋgo dimaku jiŋoine kerisieme Sombuŋgone sasako mo ŋonega.” Oŋu mibi meineji akoŋ soso eyareru mutu fukeru goya.

23Oŋu goku soriŋ gio bobo damaŋineji tariko kirieru piineo raya. 24Una goine tariko Elisabetji kuagaru kaiŋ 5 ore so pigo sumuŋgaru iŋi miku ŋeku goya, 25“Madene tomiri ore ŋiŋigoji bawaki nubi Ofonji mai nuku ore yobiŋ roru bokeru ŋonemaiŋ enarega.” Oŋu.

Yesu fukeinde buŋo Geibrielji miya.

26Elisabetji kuagaya ore kaiŋine 6 fukeko Anutuji mimerereŋine tinaine Geibriel soreme Galili prowinsre kae mo tinaine Nazaret oo wakiya. 27Wakiru ŋigo jeŋoŋ jumuine tinaine Maria iŋoreo raya. Iŋoji ŋi tinaine Josef iŋore ŋigo biŋe goya. Josefji kiŋ Deiwidre osigida mo fukeya. e 28Mimererenji Mariareo raru iŋi ojiya, “O Maria, wegi fii. Ofonji yauŋmoriri gareru goke dimaine.”

29Oŋu ojiyayoŋ, Mariaji mijeri ore kokoine popureru fuŋine baaru manetiqoti maneya. 30Manetiqoti maneko iŋi ojiya, “Maria, Anutuji yauŋmoriri gareko iŋore jiŋoo sagage. Ore eru kokoi so mane. 31Mane, goji kuagaru koko madego romiŋ. Roru tinaine Yesu miigoŋ. f 32Yesu iŋoji sogueru ŋi tinabiŋeineke fukeko tinaine ‘Ropekiinere Made,’ mibi goiŋ. Oŋu gome Ofoŋ Anutuji apaine kiŋ Deiwidre morumboŋ ŋeŋe oteme ŋiŋigo siŋaŋ yaberu goiŋ. g 33Jeikobre kufufuŋ yoŋore kiŋ koito fukeru tatariine tomiri siŋaŋ yaberu goiŋ. Qorumaŋine oiji damaŋ mogo so mataeiŋ.”

34Mimererenji oŋu ojime Mariaji miko maneya, “Yei! Noŋ ŋire fuŋne so manego. Ore eru buŋo mige, ore foriine oi uruŋu fukeiŋ?”

35Oŋu miko maneru bokirieya, “Moro Tiriineji sabare guko Anutu ropekiinere usunji sagaru iporo gareiŋ. Ore eru made romiŋ, iŋoji tiriine fukeko ŋiŋigoji tinaine ‘Anuture Made,’ miku oŋgaenimiŋ. 36Mane. Tifego Elisabet iŋoji oŋuakoŋ ‘Kufiŋ goku made roiŋgo embimbiŋgaga,’ mibuŋyoŋ, jibu ŋigo pogo fukeru damaŋ yoo koko madere kuaineke fukeko kaiŋine 6 fukega. 37Anutuji ya mo eiŋgo miku oi so embimbiŋgaega.” h

38Oŋu miko Mariaji ojiya, “Mane, noŋ Ofonde kiŋaŋqoqo ŋigo fukego. Ore eru buŋo mige, ore so soine fuke nareine.” Oŋu ojime Sombuŋ mimererenji bokeru raya. Oŋu.

Mariaji Elisabetreo damaŋ pompoŋine raru iqigaya.

39Mariaji oi maneru damaŋ joroine so eko pakereru pipa jaueru moreŋ tukuo roperu Judia prowinsre taoŋ mogo raya. 40Raru Zekaraiare pigo roperu ŋonuŋine Elisabet ŋoneru jerieru mijeriine miya. 41Mijeriine miko oo akoŋ maneko koko madeji beu maŋgo riŋaru roperu wakiko Moro Tiriineji Elisabetre maŋ puseya.

42Puseko buŋo soguine oŋgaku iŋi miya, “O ogone, Anutuji mifiaine ropekiine egareko ŋigo botunoŋuŋgo gomiŋ eru made romiŋ, oi oŋuakoŋ mifia teiŋ. 43Uruŋu eru Ofoŋnere maŋgoji wareru ŋone nume oŋu fuke narega? 44Mane, go mijerine minde buŋo marugo kajeneo rakame madeji beuneo oŋuakoŋ jeri eru riŋaru rope wakiga. 45Ofonji biŋe buŋoine miko maneru ore fori fukeiŋ, oi manesiŋ gage ore gore manebe kiwaqawaineke ege.” Oŋu.

Mariaji jeri kiki keya.

46Mariaji buŋo oi maneru iŋi miya,

“Ii-ia! Nonde maŋ wombuŋneji jeŋgoma Ofoŋ miteŋ gaga. i
47Nonde moroji Anutu, Munaŋqoqo Raunere jerieru kokoriaŋ kega.
48Nonji kiŋaŋqoqo ŋigo wakiqoqoine gogoyoŋ, Anutuji jibu mai nuku ŋonemaiŋ enarega.
Mane, ŋiŋigo kubuine kubuine muŋambe fuŋgaru fukenimiŋ, yoŋoji nonde ‘Kiwaqawaineke!’ miku miteŋ nuku gonimiŋ. j
49Usuŋ Rauineji mosi qoqowirie ropekiine enareko gogo.
Iŋore tina oi Tiriine.
50Ŋiŋigo muŋambe moreŋgo gogobi eru jiki fukeru sauenimiŋ, yoŋore botugo ŋaso uri yoŋoji Anuture mi egu odureniminde kokoi manenimiŋ, iŋore ŋonemainji yoŋoke damaŋ so peiŋ.
51Anutu meineji mosi qoqowirie baku oiji usuŋine

noduko ŋonebeŋ.
Ŋiŋigo yoŋoyoŋe bobo rope eku sigopou gogobi, Anutuji oi ketotie yabeko siombeŋsaombeŋ eru gogobi.
52Kiŋ muraŋine muraŋine morumboŋ ŋeŋeyaŋuŋgo ŋeku ŋiŋigo siŋaŋ yaberu gobuŋ, Anutuji yoŋo oone qomukuru ketuŋ yabeko wakibuŋ.

Wakibuŋyoŋ, wakiqoqoine oi bapakare yabeya. k
53Ŋiŋigo yare basiqasi eru gobuŋ, yoŋore maŋ oi

ya fiine fiineji puseyayoŋ,
ŋiŋigo tinabiŋeyaŋuŋke oi sore yabeme meyaŋuŋ omaine mo rabuŋ.
54Anutuji apa ŋasopunoŋuŋ bomuku yabeme Israel fukebi niŋo

jikigaru Anuture kiŋaŋqoqopu gogobeneŋ.
Anutuji ronekoŋ mimipaŋ buŋoine iŋi mikiperu noreya, ‘Nonji Abram eru iŋore osigidapu tatariine tomiri go roperu gonimiŋ, oi ŋonemaiŋ eyareru gobemiŋ.’
Oŋu miku buŋoine oi so niga gako go wapeya.

Matayoŋ, iŋoji buŋo miine oi boyoberu goku muŋambe bapi nobeiŋgo ore warega.”
Mariaji oŋu miya. l

56Mariaji kaiŋ yokaomo ore so Elisabetke goku moke piineo kirieya. Oŋu.

Jon Mitimeso ŋiji fukeya.

57Elisabetre made roro damanji ware fukeko koko made roya. 58Koko made roko pi bembeŋgo gobuŋ eru tifepuine yoŋoji Ofoŋ ŋonemaiŋ yasogo yobu oduya, oi mane taniŋgaru iŋoke moko jeribari ebuŋ.

59Jeribari eku una 7 tariko pakereru raru Anuture moge made sakiineo ketiganimiŋ ore tumaŋgabuŋ. Tumaŋgaru “Mamainere tina Zekaraia oi jiŋa baru otekimiŋ,” mibuŋ. m 60Mibuŋyoŋ, maŋgoineji miya, “Oŋu matayoŋ, tinaine Jon mikimiŋ.”

61Miko iŋi ojibi maneya, “Jon migeyoŋ, gore tifepu yoŋoreone more tina oŋu so pega.” 62Oŋu ojibi dimaku mamaineji iŋore tina miiŋ ore weuku meyaŋunji soso ebuŋ.

63Soso ebi tafere weume otebi oo quraŋ iŋi quraŋgaya, “Tinaine oi Jon.” Oŋu quraŋgako ore eru sosowo popure yobugabuŋ. 64Popure yobugabi oo akoŋ bibiine afagako namaŋine wirieko buŋo miku Anutu miteŋ gaya. 65Miteŋ gako ogopuyaŋuŋ sosowo yoŋoji sombuyaŋuŋ kokoine manebuŋ. Manebi ya fukeya, ore biŋeine mimane ebi saueru Judia tuku moreŋ sosowo sagaya.

66Biŋeine mimane ebi sosowoji oi maneru maŋ wombuŋyaŋuŋgo ruaru sabarebuŋ. Ofonji usuŋine korube paiineo keseme goya, ore fuŋine mane taniŋgaru iŋi mibuŋ, “Made yoji sogueru wamo ya mo uruŋu eru bana?” Oŋu.

Zekaraiaji kajeqouŋ buŋo miya.

67Oŋu mibi Moro Tiriineji mamaine Zekaraiare maŋ puseko kajeqouŋ buŋo iŋi miya,

68“Niŋo Israel niŋore Ofoŋ Anutu miteŋ gakimiŋ. Ii-ia!

Iŋoji kufufuŋpuine mai noberu duenoŋuŋ baiŋgo jaueru wareiŋ.
69Anutuji kiŋaŋ ŋiine kiŋ Deiwidre kufufuŋ niŋore botugone

ŋi usuŋineke igodoŋgako pakereru Munaŋqoqo Raunoŋuŋ fukeiŋ.
70Ronere ronekoŋgo kajeqouŋ ŋiŋigopuine roosiŋine

oi boburo yabeko mibuŋo iŋi miku gobuŋ,
71‘Nonji rosipuŋaŋuŋ yoŋore usuŋ qabe wakiko ŋoŋo ŋeji yabebemiŋ.
Uri yoŋoji rosi eŋarenimiŋ, nonji sosowo yoŋore meone bomukuru dobu kipe ŋarebemiŋ.’
72Buŋo oŋu miku ŋasopunoŋuŋ ŋonemaiŋ eyareru yoŋoke jojofo

buru kamasiine mo kipeya, oi manesuku boyobeko munaŋqoqore fori fukeiŋ.
73Jojofo buŋo oi ŋasonoŋuŋ Abrahamde miku mimipaŋ buŋoji misanaŋgame pega.
74Jojofo buŋo ore foriine iŋi:
Iŋoji niŋo rosipunoŋuŋ yoŋore meone bomuku nobeko yoŋore kokoi so maneru kiŋaŋ qateru gokimiŋ.
75Iŋoji buŋonoŋuŋ mitariko posikebeneŋ iŋore jiŋo maio gbagbataeŋine fukeru

gogonoŋuŋ foriine poretiŋ oŋu goku komekimiŋ.
76O kokone Jon, goji sogueru goku bonieru raru ŋiŋigo maŋyaŋuŋ botiŋgaru oŋu oiji Ofonde kadi boburonde wareiŋ.
Ore eru tinago ‘Anutu ropekiinere kajeqouŋ ŋi,’ oŋu mibi gomiŋ. n
77Oŋu goku munaŋqoqo Rauinere fuŋne oi Anuture kufufuŋpu qaji yarende oi mane mukuru maŋyaŋuŋ kerisiebi Anutuji agiburaŋyaŋuŋ jureru bokeiŋ.

78Anutunoŋuŋ maŋineji manjoko eteru ŋonemaiŋ enoreega.

Oŋu eru mai noberu ginjaine paibeone ruame boribori ega.
Ore eru niŋoji wegi jiriŋ sineko totogo tamaekimiŋ ore egobeneŋ.
79Niŋo qisirigo tiŋtuŋ ŋebeneŋ komere kukure Rauji sabare nobeegayoŋ, wegi jojiriŋ waperu painoŋuŋgo igaru batamae nobeiŋ.
Batamae nobeko womore fuŋne totogo fukeko ŋoneru oo roperu oderu dimakimiŋ.” Zekaraiaji oŋu miya. o
80Made Jon iŋoji sogueru pakereko Moro Tiriineji dobe gako Anuture kiŋaŋ ŋi sanaŋine fukeya. Oŋu fukeru moreŋ buroineo gokame damaŋineji ware fukeme Israel kufufuŋ yoŋore jiŋoo totogo fukeru tumoqoqo gioine fuŋgaru baya. Oŋu.

Copyright information for MLH